Topografie
 |
| Kaart Nieuw-Zeeland |
De totale oppervlakte is 267.515 vierkante kilometer, met een kustlengte van 15.134 kilometer. Het land is ongeveer 8 maal zo groot als Nederland.
De hoofdstad van Nieuw-Zeeland is Wellington en is tevens de meest zuidelijke hoofdstad ter wereld.
Zo'n 100 miljoen jaar geleden raakte Nieuw-Zeeland los van het Australische gedeelte van het continent Gondwana, dat bestond uit Antartica, Afrika, Zuid-Amerkia en Australië. Nieuw-Zeeland ligt op de twee grootste schollen ter wereld. Ongeveer 10 miljoen jaar geleden bewogen de schollen over elkaar heen en ontstonden er bergen. De meeste bergen op het Noordereiland zijn vulkanisch. Nog steeds bewegen de schollen over elkaar heen, hierdoor zijn er regelmatig lichte maar ook zware aardbevingen in het land.
Het hoogste punt in Nieuw-Zeeland is 3764 meter hoog, dit is de top Mount Cook, maar er zijn nog meer hoge toppen. Ongeveer driekwart van Nieuw-Zeeland ligt boven de 200 meter.
Verspreid over het Noordereiland zijn er nog veel kraterkegels, maar deze zijn over het algemeen uitgedoofd, maar sommige hebben soms nog wel een stoom of gaswerking. De laatste groote vulkanische uitbarsting was in 1997.
Nieuw-Zeeland heeft veel groote meren, zoals de meren Pukaki, Wukatipu en Manapouri. Op verschillende plaatsen zijn veel spuitgeisers, kokende modderpoelen en warmtebronnen te vinden.
Klimaat
Het klimaat in Nieuw-Zeeland is precies tegenovergesteld vergeleken met Nederland. De zomer is van december tot en met februari en de winter van juni tot en met augustus. Het noorden van Auckland heeft een subtropisch klimaat en de rest van Nieuw-Zeeland kent een zeeklimaat, met lange warme zomers en korte zachte winters. In het voor- en najaar valt de meeste regen.
In de zomer variëren de temperaturen tussen de 21 en 28 graden, afhankelijk van het gebied. In de oostelijke gebieden kan het zomers oplopen tot boven de 30 graden.
 |
gemiddelde maximum
temperatuur (°C) |
gemiddelde minimum temperatuur (°C) |
gemiddeld aantal uren zon per dag |
gemiddeld aantal dagen neerslag per maand |
gemiddeld aantal mm neerslagper maand |
gemiddelde zee temperatuur (°C) |
| januari | 22 | 14 | 8 | 9 |  |
18 |
| februari | 23 | 14 | 8 | 8 | |
19 |
| maart | 21 | 12 | 6 | 11 | |
19 |
| april | 18 | 10 | 6 | 11 |  |
18 |
| mei | 16 | 7 | 5 | 12 | |
16 |
| juni | 14 | 5 | 4 | 14 | |
14 |
| juli | 13 | 3 | 4 | 15 | |
13 |
| augustus | 14 | 4 | 5 | 15 | |
13 |
| september | 15 | 7 | 6 | 14 | |
13 |
| oktober | 17 | 9 | 7 | 13 | |
14 |
| november | 19 | 11 | 7 | 12 | |
15 |
| december | 21 | 13 | 8 | 12 | |
17 |
 = 0-5 mm ●  = 6-30 mm ●  = 31-60 mm ● = 61-100 mm ● = 101-200 mm ●  = meer dan 200
mm | ||||||
Geschiedenis
De geschiedenis van Nieuw-Zeeland is een mengsel van feiten en fictie, van waargebeurt tot een mythe. In 925 heeft de Polynesische zeevaarder, Kupe, Nieuw-Zeeland ontdekt. Het land werd 'Aotearoa' genoemd, wat "het land van de lange witte wolken"wordt genoemd en hij keerde terug naar Hawaiki. Rond 1200 gingen de Maori's weer terug, als gevolg van overbevolking, ziektens en stamoorlogen.
Nieuw-Zeeland was al een paar honderd jaar bewoond door primitive stammen die afstamden van de eilanden uit Oost-Polynesië. Ze heette Moriori's. De Moriori's waren rond 700 overgestoken naar de Chatham-eilanden. De Moriori's die op de Chatham-eilanden gevestigd hadden werden in de 19 eeuw bedrijgd door de Maori's. In 1993 stierf de laatste volbloed Moriori.Politiek
Nieuw-Zeeland is een consitutioneel koninkrijk en kent een parlementaire democratie. Sinds 1 januari 1907 is het land onafhankelijk geworden van het Verenigd Koninkrijk, genaamd Dominion of New Zealand, en heeft een geschreven grondwet.
 |
| Parlements gebouw in Wellington |
Het parlement is gevestigt in Wellington en het bestaat uit één kamer met 120 leden. Vanuit het parlement worden ongeveer twintig ministers gekozen. Iedereen boven de achtien jaar kiest de leden van het huis. Iedereen heeft twee stemmen. Eén stem om de partij te kiezen en één stem om een persoon te kiezen. De premier is Helen Clark
Een kenmerk van de politiek in Nieuw-Zeeland is de vernieuwingsdrang. In 1893 was Nieuw-Zeeland het eerste land ter wereld waar het stemrecht voor vrouwen was ingevoerd. Een paar jaar later kwam er verplicht, gratis onderwijs en in 1938 kwam er een gratis ziekenfonds, pensioen en een liberaal sociaal welzijnsplan.
Het land ontzegde in 1985 Amerkiaanse oorlogsschepen met kernwapens de toegang tot Nieuw-Zeeland en in 1995 kreeg Nieuw-Zeeland een atoomvrij standpunt en verzette zich tegen de Franse atoomproeven in de stille oceaan.
Tegenwoordig is er een wet die verplicht zorgvuldig om te gaan met het milieu, cultureel en historisch erfgoed.
Religie
Meer dan de helft van de inwoners van Nieuw-Zeeland zijn Christelijk. Ook wonen er Rooms-katholieken. In het dagelijks leven merk je weinig van de verschillende geloven. Er zijn twee verschillende soorten kerken. Zo heb je de anglicaanse kerk en de rooms katholieke kerk. Voor de Maori's is een ander diocees in de kerk.
Bevolking
Nieuw-Zeeland telt circa 3.865.000 inwoners. Zo'n 70% van de inwoners wonen op het Noordereiland. De hoofdstad Wellington telt ongeveer 325.000 inwoners.
 |
| Afbeelding van een Maori |
Een groot deel van de inwoners van Nieuw-Zeeland bestaat uit immigranten. Zo staat Nederland op de tweede plaats met 35.000 emigranten. Ook wonen er veel Denen en Italianen. Tegenwoordig komen er ook steeds meer Chinezen naar Nieuw-Zeeland.
De Bevolking is ingedeeld in verschillende leeftijds categoriën, deze zijn te zien in tabel 1.
Leeftijdsgroep
(jaar)
|
percentage
|
Mannen
|
Vrouwen
|
0-14
|
20.4% |
448.106
|
426.348
|
15-64
|
66.4%
|
1.426.595
|
1.420.643
|
65+
|
13.3%
|
260.454
|
308.201
|
Economie
Nieuw-Zeeland is een belangrijk land in de exportindustrie. Het is het land van de grootste export in schapen- en lams vlees. Maar ook één van de grootste zuivel- en wolexportlanden. Er werkt maar 10% in de agrarische sector, maar deze sector levert wel 50 % van alle exportinkomsten.
De laatste jaren heeft de economie van Nieuw-Zeeland verschillende veranderingen ondergaan. Nieuw-Zeeland had een handelsovereenkomst met Groot-Brittannië, maar in de jaren 70 sloot Groot- Brittannië zich aan bij de Europose landen. Hierdoor moest Nieuw-Zeeland nieuwe handelsparterns zoeken en het assortiment van exportproducten uitbereiden.
Naast vlees en zuivel handelen ze ook veel in fruit, zoals kiwi's maar ook in vis, hout, aluminium en machineonderdelen. De belangrijkste handelslanden zijn Australlië, de Verenigde Staten, Japan, China, Zuid-Korea, Groot-Brittannië en Duitsland.
De industrie is niet bijzonder groot, maar is de laatste jaren wel aan het groeien. Zo staat er op het Zuidereiland de grootste aluminiumsmelterij van het Zuidelijk halfrond. Delfstoffen moeten worden geïmporteerd want deze zijn niet in grote hoeveelheden te vinden in Nieuw-Zeeland.
Er zijn veel rivieren, dus de grootte waterkracht zorgt voor driekwart van de energievoorziening.
Ongeveer 70% van de inkomsten zijn afkomstig van de dienstverlenende sector, zoals transport, communicatie en computertechnologieën. Ook is het toerisme een belangrijk onderdeel in de economie. Het aantal toeristen groeit in Nieuw-Zeeland drie keer zo hard als in de rest van de wereld.
De munteenheid in Nieuw-Zeeland is de NZD wat staat voor Nieuw-Zeelandse Dollar. De wisselkoers is op het moment 1.65. Dus 1 euro is gelijk aan 1.65 NZD.
Onderwijs
Onderwijs is een belangrijk aspect in Nieuw-Zeeland. Iedereen tussen de vijf en zestien jaar is verplicht om naar school te gaan. De overheidsuitgaven gaan voor een zesde deel aan scholing gespendeerd.
Veel kinderen volgen voor de leeftijd van 5 jaar al verschillende leerprogramma's. Hierdoor kan iedereen in Nieuw-Zeeland goed lezen en schrijven.
De kinderen jonger dan 5 jaar gaan naar het kleuteronderwijs wat 'Kindy' wordt genoemd. De meeste starten op een leeftijd van 3 jaar. Op deze leeftijd gaan de meeste kinderen 3 middagen per week naar de 'afternoon kindy', de kinderen van de leeftijd van 4 jaar gaan 5 ochtenden per week naar de 'morning kindy'.
Vanaf 5 jaar gaan de kinderen naar het basisonderwijs, ook wel 'primary school' genoemd. Ze beginnen direct met lezen en schrijven. De 'primary school' duurt 6 jaar. Op de leeftijd van ongeveer 13 jaar gaan ze naar de 'secondary school'. Dit is vergelijkbaar met groep 7 en 8 in Nederland. Hier worden vervolgens examens gedaan om te kijken welk vervolg onderwijs ze gaan volgen aan de 'tertiary education'.
Bij de 'tertiary education' zijn verschillende opleidingsniveaus.
- Politechnics, dit is het zelfd als het Hoger Beroepsonderwijs (HBO) in Nederland.
- Colleges of Education, dit is een leraren opleiding
- Wananga, dit is een universiteit gericht op de Maori's.
- Private training Establishments, dit zijn beroepscursussen op hoger niveau.
De overheid betaald een deel van de 'tertiary education'. Omdat school zo belangrijk is, krijgt iedere school in Nieuw-Zeeland controle van de ERO, wat staat voor 'Education Review Offices'. Het is vergelijkbaar met de onderwijsinspectie in Nederland.Ook draagt iedere leerling in Nieuw-Zeeland een schooluniform. Deze is per school verschillend.
Dagelijks leven
Het dagelijks leven is ongeveer net zo duur als Nederland, wanneer je kijkt naar eten en drinken. Maar voor veel mensen is het in Nieuw-Zeeland toch goedkoper aangezien de ziekenkostenverzekering en energie een stuk minder duur zijn.
Iedereen in Nieuw-Zeeland gaat op een ontspannen manier met elkaar om en zijn correct en beleefd. Bij het begroeten zegt men meestal: Hi, how are you? Dan is het de bedoeling dat je antwoord met : Fine, thanks and how are you? Wanneer je bij het begroeten kust, doe je dit 1 keer, en geen 3 keer net als in Nederland.
De directheid die we in Nederland hanteren, zals een directe benadering met je mening of hele directe personelijk vragen, hanteren ze in Nieuw-Zeeland niet. Dit kan wel wanneer je mensen langer kent, maar vooral niet bij de eerste contacten.
Iedereen houdt in Nieuw-Zeeland van lezen, er is dan ook in iedere stad wel een bibliotheek te vinden. Een groot deel van de inwoners heeft ook een abonnement op de krant. Ook houden ze van films kijken. De gemiddelde Nieuw-Zeelander gaat wel 5 keer per jaar naar de bioscoop. Wellington is een echte cultuurstad, er zijn hier dan ook veel theaters en uitgaansgelegenheden.
Tevens heeft Nieuw-Zeeland ongeveer 600 openbare musea en kunstgalerieën. Hier kan men veel leren over de geschiedenis en cultuur van Nieuw-Zeeland.
Het vervoer in Nieuw-Zeeland verloopt vrij makkelijk. Je hebt net als in Nederland bussen en treinen, om door het hele land heen te reizen. De auto is ook een goed vervoersmiddel. Eén groot verschil met Nederland is dat ze in Nieuw-Zeeland aan de linkekant van de weg rijden. Verder zijn de wegen goed begaan baar. Als je als Nederlander in Nieuw-Zeeland gaat rijden moet er gezorgt worden voor een Engelse vertaling van je rijbewijs.
Ook zijn er binnen het land veel vlucht mogelijkheden. Zo kan je grote afstanden met een vliegtuig afleggen, dit is minder tijdrovend dan de auto of de trein.
Tussen het platteland en de stad zie je in Nieuw-Zeeland wel verschil. Ongeveer 70% van de bewoners van Nieuw-Zeeland woont in de stad. De mensen op het platteland zijn vaak wat concervatiever dan de mensen in de stad. Iedereen houdt van zijn vrijheid en gaat zijn eigen gang.
Bronnen:
